Επανάσταση στην ιατρική: Πως η σερβιέτα και το εμμηνορροϊκό αίμα μπορούν να ανιχνεύσουν τον καρκίνο

Μια καινοτόμος τεχνολογία φέρνει επανάσταση στην παρακολούθηση της γυναικείας υγείας, αξιοποιώντας μια έως τώρα παραμελημένη πηγή ιατρικών πληροφοριών: το εμμηνορροϊκό αίμα. Το σύστημα MenstruAI, που αναπτύχθηκε από ερευνητές στην Ελβετία, ενσωματώνει έναν μη ηλεκτρονικό αισθητήρα σε μια σερβιέτα. Με μια απλή φωτογραφία από το κινητό και τη βοήθεια ειδικής εφαρμογής, η γυναίκα μπορεί να εντοπίσει κρίσιμους βιοδείκτες.

Ο Λούκας Ντόσνον, πρώτος συγγραφέας της μελέτης, επισημαίνει ότι η μέχρι σήμερα αδιαφορία προς το εμμηνορροϊκό αίμα αποτελούσε «συστημική παραμέληση της γυναικείας υγείας». «Μέχρι πρότινος θεωρείτο απλώς απόβλητο», αναφέρει. «Εμείς αποδεικνύουμε ότι είναι πλούσια πηγή πολύτιμων πληροφοριών».

Στο εμμηνορροϊκό αίμα ανιχνεύονται εκατοντάδες πρωτεΐνες, πολλές από τις οποίες συσχετίζονται με εκείνες του φλεβικού αίματος. Ανάμεσά τους βρίσκονται βιοδείκτες φλεγμονωδών νόσων και καρκίνων, όπως η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP), ο γενικός δείκτης φλεγμονής, το καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο (CEA) που αυξάνεται σε διάφορες μορφές καρκίνου, και το CA-125, σύνδεσμος με καρκίνο των ωοθηκών και ενδομητρίωση.

Ένα τεστ… σαν το COVID

Η τεχνολογία MenstruAI βασίζεται σε μια χάρτινη ταινία, παρόμοια με τα rapid tests για τον κορωνοϊό, αλλά αντί για σάλιο αναλύει το εμμηνορροϊκό αίμα. Η ταινία φιλοξενείται σε μια σιλικονούχα θήκη της σερβιέτας και αλλάζει χρώμα όταν αντιδρά με συγκεκριμένες πρωτεΐνες – όσο πιο έντονη η απόχρωση, τόσο υψηλότερη η συγκέντρωση του βιοδείκτη.

Μετά τη χρήση, η γυναίκα φωτογραφίζει τον αισθητήρα με το κινητό της. Η εφαρμογή MenstruAI, βασισμένη σε αλγορίθμους μηχανικής μάθησης, αξιολογεί ακόμη και ανεπαίσθητες διαφορές στην ένταση του χρώματος και τις μετατρέπει σε σαφείς μετρήσεις υγείας. «Η εφαρμογή ποσοτικοποιεί την παρουσία πρωτεϊνών, εξασφαλίζοντας αντικειμενικά και ακριβή αποτελέσματα», εξηγεί ο Ντόσνον.

Μετά από επιτυχημένη πιλοτική δοκιμή, η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει μια εκτενέστερη κλινική μελέτη με πάνω από 100 συμμετέχουσες, προκειμένου να καταγράψει τις μεταβολές των βιοδεικτών καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου και να επιβεβαιώσει την κλινική αξιοπιστία της μεθόδου.

Ενίσχυση της παγκόσμιας περίθαλψης

«Στόχος μας ήταν εξαρχής μια οικονομικά προσιτή λύση, ώστε να επιτρέψουμε μαζικό έλεγχο ακόμη και σε απομακρυσμένες περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση σε υγειονομικές υπηρεσίες», δηλώνει η καθηγήτρια Ίνγκε Χέρμαν από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. «Δεν μπορούμε να αγνοούμε το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού όταν μιλάμε για υγεία».

Ο Ντόσνον συμπληρώνει: «Απαιτούνται τολμηρές παρεμβάσεις για να αλλάξουν τα υπάρχοντα πρότυπα και να αναγνωριστεί, επιτέλους, η σημασία της γυναικείας υγείας».